بازاریابی محتوایی واقعا چیست؟

این نوشتار با سایر مقالاتی که از بازاریابی محتوایی سراغ دارید کمی (و فقط کمی) فرق می‌کند، چرا که بر اساس یک داستان واقعی نوشته شده است؛ من در این مقاله قصد دارم مشاهداتم از بازار محتوا را با شما در میان بگذارم. همچنین همین اول کار پیشنهاد می‌کنم ویدیوی جذاب پایان مقاله را از دست ندهید.

قبل از هر صحبتی: بازاریابی محتوا یا بازاریابی محتوایی؟

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد: بازاریابی محتوا یا بازاریابی محتوایی؟ همین اول کار بگویم که ترجمه درست content marketing چیزی نیست جز «بازاریابی محتوایی». ما نویسندگان با کلمات سروکار داریم؛ پس باید روی کلماتی که استفاده می‌کنیم دقیق باشیم.

بازاریابی محتوا به روش‌هایی گفته می‌شود که هدفشان ترفیع یا همان پروموت محتوا و کانال‌های محتوایی برند است.

برای مثال، فرض کنید از یک اینفلوئنسر بخواهیم در استوری‌هایش از مخاطبان درخواست کند به وبلاگ برند ما سر بزنند چون محتوای مناسبی داریم. به این کار می‌گویند بازاریابی محتوا. به زبان ساده، همان تبلیغ کردن برای محتوا است. معادل انگلیسی آن هم می‌شود content promotion.

اما content marketing به معنای بازاریابی محصولات با کمک محتوا است؛ یعنی محتوا را ابزاری در نظر می‌گیریم برای بازاریابی کردن محصولات. پس معادلش در زبان فارسی می‌شود «بازاریابی محتوایی».

باعث ناراحتی است که تعداد کثیری از دوستان برای content marketing معادل اشتباه یعنی بازاریابی محتوا را به کار می‌برند. نتایج گوگل ترندز را ببینید:

شاید موضوع مطرح شده از نظر بعضی از افراد چندان حیاتی نباشد، اما از آنجایی که اساس بازاریابی محتوایی بر کلمات استوار است، لازم است دقت کلامی‌مان را بالا ببریم. به‌ویژه برای چنین اصطلاح مهمی! اصطلاحی که با کار و زندگی‌مان گره خورده.

با این توضیحات، از اینجا به بعدِ مقاله از ترجمه درست یعنی «بازاریابی محتوایی» استفاده می‌کنم.

تعریف بازاریابی محتوایی

موسسه بازاریابی محتوایی، که به نوعی صاحب و سردمدار بازاریابی محتوایی در کل دنیا به حساب می‌آید، تعریف زیر را ارائه داده (نقل به مضمون):

«بازاریابی محتوایی یک رویکرد استراتژیک بازاریابی است که طی آن، محتوای ارزشمند و مرتبط را به صورت مستمر، تولید و منتشر می‌کنیم تا بتوانیم مخاطب از پیش‌تعریف‌شده‌ای را جذب کنیم. همه این کارها را می‌کنیم تا این مخاطب فعالیت‌هایی انجام دهد که منجر به سودآوری برای برند شود.»

سایت کپی بلاگر، که خودش سال‌هاست محتوای ارزشمند تولید می‎کند، در مورد بازاریابی محتوایی چنین نظری دارد:

تولید و انتشار محتوای رایگان با هدف تبدیل مشتری بالقوه به مشتری بالفعل در وهله اول، و تبدیل مشتری یک‌بارخرید به مشتری وفادار در وهله دوم.

«تولید و انتشار محتوای رایگان با هدف تبدیل مشتری بالقوه به مشتری بالفعل در وهله اول، و تبدیل مشتری یک‌بارخرید به مشتری وفادار در وهله دوم.»

اما تعریف موردعلاقه من چیز دیگری است.

آقای جو پولیزی، نویسنده کتاب بازاریابی محتوایی حماسی (epic content marketing) که به نوعی کتاب مقدس حوزه محتوا به حساب می‌آید، تعریف زیر را ارائه داده. برخلاف تعاریف قبلی، دوست دارم جمله زبان اصلی را با هم بخوانیم تا در خلال ترجمه، چیزی از قلم نیفتد:

“Content marketing is owning media, as opposed to renting media”

همانطور که می‌بینید، دو مفهوم «ساختن رسانه» و «اجاره کردن رسانه» در مقابل هم قرار گرفته و یک تعریف تمام‌عیار از بازاریابی محتوایی ارائه شده. این جمله کوتاه به ما راه و روش ساخت رسانه را یاد می‌دهد. برای اینکه بتوانیم این تعریف را به طور تمام‌وکمال دریافت کنیم، لازم است ابتدا به سراغ تعریف دقیق رسانه برویم.

رسانه چیست؟ چند نوع رسانه داریم؟

رسانه ظرفی است که مظروف (محتوا) را در آن می‌ریزیم. هر وقت با واژه «رسانه» برخورد کردید، یاد یک کاسه خالی بیفتید که قرار است با محتوا پر شود.

در بازاریابی، ما سه نوع رسانه داریم:

رسانه‌های پولی (Paid media)

رسانه‌هایی که با پرداخت پول، آنها را برای مدت زمان مشخصی اجاره می‌کنیم. این رسانه‌ها در مالکیت برند ما نیستند و درست مشابه خانه استیجاری هستند که با پرداخت اجاره، اجازه بهره‌برداری برای مدت زمان مشخصی به ما داده می‌شود.

بیشتر رسانه‌هایی که در تبلیغات استفاده می‌کنیم رسانه‌های پولی هستند؛ مثل بیلبورد، تبلیغات تلویزیونی، ادوردز (گوگل اد)، بنرهای PPC و…

رسانه‌های اکتسابی (Earned media)

رسانه‌هایی که به شما تعلق ندارند، اما بدون دریافت پول از برند شما می‌گویند و می‌نویسند. رسانه اکتسابی به معنای کاسبی کردن رسانه است؛ به این معنا که برند شما طوری ظاهر می‌شود که برای صاحبان رسانه یا مخاطبان جالب توجه باشد، و از این طریق رسانه دریافت می‌کنیم.

به زبان ساده، باید آنقدر جالب باشید که اصطلاحا «ارزش خبری» داشته باشید. هر کجا که اسم و رسم برند ما به اشتراک گذاشته شود، اما پولی پرداخت نکنیم، می‌توان گفت رسانه اکتسابی دریافت کرده‌ایم؛ مثل روابط عمومی (PR).

رسانه‌های شخصی یا خودمانی (Owned media)

رسانه‌هایی که از طریق تولید محتوای درست، برای برندمان ایجاد می‌کنیم. در این نوع رسانه از بابت انتشار محتوا پولی پرداخت نمی‌کنیم. همچنین با توجه به مالکیت کامل، کنترل این رسانه‌ها در اختیار خودمان است؛ مثل بلاگ، صفحه اینستاگرام برند، صفحه لینکدین برند و… .

این رسانه‌ها غالبا به نام «رسانه‌های شخصی» ترجمه می‌شوند، اما از نظر من این ترجمه غلط است و ترکیب «رسانه خودمانی» ترکیب درست‌تری است؛ یعنی رسانه‌های که برای خودمان است، و خودمان هم خلقش کرده‌ایم.

حالا که تعریف دقیقی از رسانه در دست داریم، برگردیم به تعریف بازاریابی محتوایی.

بازاریابی محتوایی یعنی چه؟

همانطور که گفتیم، بازاریابی محتوایی یعنی ساختن رسانه در مقابل اجاره کردن رسانه.

ما بازاریابی محتوایی را انتخاب می‌کنیم تا از طریق تولید و انتشار محتوای درست، بتوانیم رسانه‌های درست برای برندمان بسازیم. اگر قرار به استفاده از رسانه‌های دیگران باشد، از روش‌های دیگر بازاریابی استفاده می‌کنیم. اما برای ساخت رسانه خودمانی باید بازاریابی محتوایی را انتخاب کنیم. بدون تولید محتوای درست و حسابی، رسانه خودمانی ساخته نمی‌شود.

چند مثال از بازاریابی محتوایی

• وقتی یک تولیدی لباس مردانه مقاله‌ای می‌نویسد تا مخاطب با جستجوی «ست پاییزه مردانه» به وبلاگش برسد و بتواند بهترین ست‌های پاییزه را ببیند و انتخاب کند.
• وقتی یک سرویس اشتراک ویدئو، پربازدیدترین ویدئوهای هر روز را در صفحه اینستاگرامش به اشتراک بگذارد و از آنها دعوت کند تا بقیه ویدئوها را در سایت یا اپلیکیشن تماشا کنند.
• وقتی یک سرویس اینترنتی فروش بلیط، نماهایی از فرهنگ سازمانی خود را در لینکدین به اشتراک می‌گذارد تا بتواند افراد مستعد بیشتری را استخدام کند.

---

مطلب مرتبط: آموزش نویسندگی به روش فندک زیپو

---

بازاریابی محتوایی چه چیزهایی نیست؟

بازاریابی محتوایی رایگان نیست، بلکه به‌صرفه است. درست است که اینستاگرام، لینکدین و توییتر از شما پولی نمی‌گیرند؛ درست است که راه‌اندازی یک وبلاگ وردپرسی هزینه چندانی ندارد؛ اما هزینه‌های محتواداری (نگه‌داشت تیم محتوا) را هم باید در نظر بگیرید.

درستش این است که بگوییم بازاریابی محتوایی به‌صرفه است، یعنی خروجی‌های ارزشمند زیادی برای برند دارد که در مقایسه با ورودی‌ها و مخارجی که به دنبال داشته، کاملا برای برند می‌صرفد.

بازاریابی محتوایی فوری نیست و مناسب برندهای عجول و بی‌حوصله نیست. وقتی که سازمانی برای مشاوره محتوا از من دعوت می‌کند، اولین چیزی که تست می‌کنم «میزان تحمل و بردباری» مجموعه است.

سازمان‌هایی که فعالیت‌های بلندمدت و زمان‌بر از حوصله‌شان خارج است، شایستگی ورود به حریم بازاریابی محتوایی را ندارند؛ چرا که اساسا محتوا برای اینکه به بار بنشیند نیاز به زمان دارد. معمولا در جلسات مشاوره، سایر روش‌های بازاریابی (مثل تبلیغات) را به این سازمان‌های عجول پیشنهاد می‌کنم.

بازاریابی محتوایی فقط تولید محتوا نیست. متدی که خودِ من برای بازاریابی محتوایی تدوین کرده‌ام و از آن استفاده می‌کنم یک متد هشت مرحله‌ای است، و تولید محتوا تنها یکی از مراحل آن است.

قبل از تولید محتوا لازم است چهار مرحله برنامه‌ریزی انجام شود (شامل هدف‌گذاری، مخاطب‌شناسی، استراتژی محتوا و تقویم سردبیری) تا در مرحله پنجم به تولید محتوا برسیم، مرحله‌ای که به آن «محتواسازی» می‎گویم.

برندهایی که این چهار مرحله را رد می‌کنند و مستقیم به سراغ تولید محتوا می‌روند معمولا نتیجه خاصی نمی‎‌گیرند؛ چرا که فقط کالبدی از محتوا را به خدمت گرفته‌اند، کالبدی که روح ندارد و شبیه یک جسد، سرد و بی‌فایده است.

بازاریابی محتوایی الزاما همیشه راهکار درست نیست. اگر فکر کنیم بازاریابی محتوایی مناسب همه برندها و سازمان‌هاست، خب اشتباه فکر کرده‌ایم! این موضوعی است که در ابتدای کار باید به دقت بررسی شود تا جلوی هدررفت منابع گرفته شود.

بازاریابی محتوایی در تضاد با تبلیغات نیست. تصویری که در ادامه می‌بینید یکی از اسلایدهای کارگاه نقشه راه بازاریابی محتوایی من است. همانطور که می‌بینید، بازاریابی محتوایی و تبلیغات مختلفند، اما اختلاف ندارند!

یعنی با اینکه دو روش مختلف بازاریابی به حساب می‌آیند و تفاوت‌های زیادی با هم دارند، اما منافاتی ندارند و می‌تواند به صورت هم‌عرض با هم استفاده شوند. مثل شرکت علی بابا که هم تبلیغات محیطی دارد، هم بازاریابی محتوایی را در وبلاگ و رسانه‌های اجتماعیش دنبال می‌کند.

---

مطلب مرتبط: اصول بازاریابی محتوایی

---

چرا باید بازاریابی محتوایی را انتخاب کنیم؟

بازاریابی محتوایی راهکار عبور از هرج‌ومرج تبلیغاتی است. در دهه 1970 هر مصرف‌کننده روزانه با 500 پیام تبلیغاتی روبرو می‌شده است. این در حالیست که امروزه هر مصرف‌کننده روزانه با بیش از 3000 پیام تبلیغاتی بمباران می‌شود.

یک لحظه خودتان را وسط یکی از خیابان‌های شهر تهران فرض کنید. در مقابل شما یک تابلوی تبلیغاتی قرار گرفته. هم‌زمان یک نفر دادزن از شما دعوت می‌کند که از اجناس داخل مغازه دیدن فرمایید! نفر دیگری وارد کادر می‌شود و یک تراکت تبلیغاتی به دست شما می‌دهد. در همین حال قفل صفحه گوشی خود را باز می‌کنید و می‌بینید چند پیامک تبلیغاتی جدید برایتان آمده؛ هم‌زمان یکی از اپلیکیشن‌های روی گوشی‌تان یک پوش نوتیفیکشن تبلیغاتی هم می‌فرستد.

حقیقت این است که شما وسط یک میدان جنگ تبلیغاتی ایستاده‌اید و هر لحظه گلوله‌ای از جنس تبلیغات به شما برخورد می‌کند! اما نکته مهمی در پس این جنگ وجود دارد: هر چقدر که سر و صدای برندها بلندتر شود، چشم و گوش مخاطب هم بسته‌تر می‌شود.

مخاطب الزامی نمی‌بیند که به تبلیغات برندها توجه کرده و پیام آنها را به طور کامل دریافت کند، چرا که غرق در زندگی، مساله‌ها، نیازها و دغدغه‌های خودش است. اینجاست که بازاریابی محتوایی وارد می‌شود تا زمین بازی را عوض کند.

بازاریابی محتوایی چگونه کار می‌کند؟

حقیقت تلخی وجود دارد: مخاطب به محصولات ما علاقه چندانی ندارد. همانطور که قبل از این هم گفته شد، مخاطب فقط به دنبال برطرف شدن نیازهای خودش هست. اگر علاقه‌ای هم به محصول و برند ما نشان بدهد، به این دلیل است که ما بهتر از همه نیازش را برطرف کرده‌ایم.

یکی از این نیازهای مهم، نیاز به «دانستن» است. مخاطب برای اینکه دانسته‌هایش را بیشتر کند به محتوا نیاز دارد. پس با مطرح کردن سوالات خود در فضای دیجیتال، به دنبال پاسخی درست برای آنهاست. مثلا یک اصلاح خاص را در گوگل جستجو کرده یا اینکه یک هشتگ خاص را در توییتر دنبال می‌کند.

برندی که از قبل به فکر مشتری باشد و محتوای مناسب این سوال‌ها را آماده کرده باشد برنده بازی خواهند بود؛ چرا که مخاطبان با مطرح کردن کلمات کلیدی خود، به وبلاگ و رسانه‌های اجتماعی این برندها می‌رسند و محتوای موردنیازشان را مصرف می‌کنند. این‌گونه است که آن برند رهبر فکری مخاطب خواهد شد و اعتبارش در ذهن مخاطب بیشتر می‌شود.

حالا فرض کنید که همان مخاطب بخواهد از بین چند برند خرید کند. بدون شک انتخابش برندی خواهد بود که اعتبار و اطمینان بیشتری دارد. یعنی همان برندی که با کمک محتوا، رهبرِ فکری بازار شده. این‌گونه است که محتوا تبدیل به اعتبار می‌شود، و اعتبار تبدیل به سودآوری. بازاریابی محتوایی با همین فرمول ساده کار می‌کند.

آیا بازاریابی محتوایی فقط به درد کسب‌وکارها می‌خورد؟

خیر. بازاریابی محتوایی علاوه بر کسب‌وکارها، برای برندهای شخصی هم کار می‌کند. مثلا همین حالا که شما در حال مطالعه این مقاله در وبلاگ شخصی من هستید؛ اگر قبل از این مقاله، من را نمی‌شناختید، حالا من این افتخار را دارم که یک نفر بیشتر من را می‌شناسد. از همه مهم‌تر اینکه شما شخص مرتبطی به حساب می‌آیید، چرا که احتمالا «بازاریابی محتوایی» را در گوگل جستجو کرده‌اید و به این مقاله رسیده‌اید.

ارتباط آسانِ من و شما معجزه‌ای است که از طریق بازاریابی محتوایی اتفاق افتاده. اگر من وبلاگ نداشتم چه اتفاقی می‌افتاد؟ احتمالا هیچ‌وقت با هم آشنا نمی‌شدیم!

اگر می‌خواهید در حوزه کاری خود سرشناس شوید و فعالان حوزه‌تان شما را بشناسند، پس همین امروز وبلاگ‌نویسی را شروع کنید. لازم نیست معطل خرید هاست و دامین و قالب شوید. همین حالا به ویرگول بروید و وبلاگی با اسم و رسم خودتان راه بیندازید. بعدا سر فرصت به دامنه اصلی خودتان مهاجرت خواهید کرد. همه حرفم این است که فراهم نبودن امکانات برای راه انداختن یک وبلاگ وردپرسی مانع نوشتن شما نشود.

آموزش بازاریابی محتوایی

یاد گرفتن بازاریابی محتوایی کار سختی نیست. فقط باید مطمئن شوید که به این حوزه علاقه دارید. سرتان درد می‌کند برای نوشتن و دلتان پر می‌کشد برای بازاریابی؟ تبریک می‌گویم! شما به احتمال زیاد در حوزه بازاریابی محتوایی موفق خواهید بود.

در ادامه منابعی برای یادگیری بازاریابی محتوایی به شما معرفی می‌کنم.

وبسایت ها و وبلاگ های معتبر در حوزه بازاریابی محتوایی

سایت‌های زیادی برای آموزش بازاریابی محتوایی وجود دارد که در ادامه چهار مورد از بهترین‌ها را با هم مرور می‌کنیم:

Contentmarketinginstitute.com به نوعی صاحب بازاریابی محتوایی در جهان است و پیشنهاد می‌کنم مقالات وبلاگ آن را از دست ندهید. Hubspot.com سردمدار بازاریابی درونگراست و خیلی می‌تواند به شما در این حوزه کمک کند. Copyblogger.com و Neilpatel.com هم دو معدن ارزشمند برای علاقه‌مندان به حوزه محتوا هستند.

در این لیست نام وبلاگ‌های فارسی‌زبان را به دلایلی نیاوردم، اما اگر خیلی علاقه‌مند بودید می‌توانید به من پیام بدهید تا برای شما ارسال کنم. همچنین اگر شما هم وبلاگ یا وب‌سایتی را می‌شناسید که در بحث آموزش بازاریابی محتوایی قوی عمل کرده، لطفا در کامنت‌ها اعلام کنید.

کتاب های آموزش بازاریابی محتوایی

برای یادگیری بازاریابی محتوایی لازم است بر حوزه‌های زیر مسلط شویم:

• محتوا، نویسندگی، ویراست و کپی رایتینگ
• بازاریابی، تبلیغات و برندینگ

در ادامه لیستی از کتاب‌های منتخب هر حوزه را به شما معرفی می‌کنم. توجه داشته باشید که کتاب‌ها بر اساس ارجحیت مطالعه مرتب شده‌اند؛ یعنی اولین کتاب هر لیست ارجحیت دارد به آخرین کتاب همان لیست.

کتاب های آموزش محتوا (و استراتژی محتوا)

• کتاب ماشین محتوا به قلم دن نوریس و ترجمه کانون ترجمان؛
• کتاب بازاریابی پرمحتوا به قلم جو پولیزی و ترجمه سجاد بهجتی؛
• کتاب استراتژی محتوا برای وب به قلم کریستینا هال ورسون و ترجمه نسیم قیاسی؛
• کتاب هنر بازاریابی محتوا به قلم مالکوم دی وی و ترجمه گروه حاوی وب؛
• کتاب بازاریابی در شبکه های اجتماعی به قلم مایکل سولومون و ترجمه کامبیز حیدرزاده.

کتاب های آموزش نویسندگی

• کتاب بهتر بنویسیم به قلم رضا بابایی؛
• کتاب اصول شکسته نویسی به قلم علی صلح‌جو؛
• کتاب البته واضح و مبرهن است که… به قلم ضیا موحد؛
• کتاب به زبان آدمیزاد به قلم رضا بهاری؛
• کتاب ۲۸ اشتباه نویسندگان به قلم جودی دلتون و ترجمه محسن سلیمانی؛
• کتاب از نوشتن به قلم استیون کینگ و ترجمه شیرین سادات صفوی؛
• کتاب حق نوشتن به قلم جولیا کامرون و ترجمه سیمین موحد؛
• کتاب مهارت نوشتن به قلم نعمت الله ایران زاده و مریم شریف نسب؛
• کتاب شیوه های مقاله نویسی (مثلث طلایی نوشتن) به قلم احمد توکلی؛

کتاب های آموزش ویراستاری و درست نویسی

• کتاب راهنمای ویراستاری و درست نویسی به قلم دکتر حسن ذوالفقاری؛
• کتاب نکته های ویرایش به قلم علی صلح جو؛
• کتاب غلط ننویسیم به قلم ابوالحسن نجفی؛
• کتاب آیین نگارش علمی به قلم دکتر عباس حری؛
• کتاب دانش نشانه گذاری در خط فارسی به قلم ناصر نیکوبخت و سید علی قاسم زاده؛
• کتاب راهنمای نگارش و ویرایش به قلم محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح؛
• کتاب شیوه نامه ویرایش (جلد پنجم) به قلم محمدرضا محمدی فر.

ضمنا شماره‌های قبلی ماهنامه انشاء و نویسندگی را مطالعه کنید. کمک زیادی می‌کند.

درست است که کار نویسندگی از کپی رایتینگ متفاوت است، اما بعضی مواقع از کارشناس محتوا توقع می‌رود که وظیفه تبلیغ نویسی را نیز به عهده بگیرد. در ادامه چند کتاب با موضوع کپی رایتینگ و تبلیغ نویسی معرفی می‌شود:

• کتاب کپی رایتینگ به قلم مارک شاو و ترجمه آتنا مقدم؛
• کتاب شعار برند، شیپور جنگ به قلم لورا ریس و ترجمه آتنا مقدم؛
• کتاب ادبیات تبلیغ به قلم رابرت دابلیو بلای و ترجمه منیژه شیخ جوادی؛
• کتاب اعتراف های یک تبلیغاتچی به قلم دیوید اگیلوی و ترجمه رویا گذشتی؛
• کتاب رازهای تبلیغات به قلم دیوید اگیلوی و ترجمه کورش حمیدی و علی فروزفر؛
• کتاب مصاحبه با بزرگان تبلیغات به قلم دنیس هیگینز و ترجمه علی عبدالهی.

---

مطلب مرتبط: کپی رایتینگ چیست؟ کپی رایتر کیست؟

---

گفتیم که بازاریابی محتوایی یک روش بازاریابی است که از ابزار محتوا استفاده می‌کند؛ پس برای اجرای درست آن نیاز است تا با بازاریابی آشنا باشید. در ادامه لیستی از کتاب‌های حوزه بازاریابی، تبلیغات و برندینگ را به شما معرفی می‌کنم.

کتاب های آموزش بازاریابی

• کتاب اصول بازاریابی به قلم فیلیپ کاتلر و ترجمه بهمن فروزنده؛
  کتاب مدیریت بازاریابی به قلم فیلیپ کاتلر و ترجمه بهمن فروزنده؛
• کتاب گاو بنفش به قلم ست گادین، ترجمه افسانه درویشی؛
• کتاب جعبه ابزار بازاریابی به قلم پاتریک بارویز وریچارد لیوک و ترجمه کامبیز حیدرزاده؛
• کتاب برنامه بازاریابی به قلم ویلیام ای.کوهن و ترجمه سید مهدی جلالی؛
• کتاب بازاریابی اثربخش به قلم نادر غریب نواز.

کتاب های آموزش تبلیغات

• کتاب طراحی کمپین تبلیغاتی به قلم جیم اوری و ترجمه شاهین ترکمن و آتنا مقدم؛
• کتاب مبانی خلاقیت در تبلیغات به قلم ماریو پریکن و ترجمه کامیار شیروانی مقدم؛
• کتاب ۱۰۰۱ راهکار تبلیغاتی به قلم لوک دوپونت و ترجمه منیژه شیخ جوادی؛
• کتاب تبلیغات خلاق به قلم لوک سولیوان و ترجمه فرزاد مقدم؛
• کتاب کمپین تبلیغاتی به قلم محمود دهقان طرزجانی؛
• کتاب جعبه ابزار تبلیغات ایران به قلم مجتبی محمدیان و پویا ایراندوست.

کتاب های آموزش برندینگ

• کتاب جایگاه سازی (نبردی در ذهن) به قلم آل ریس و جک تراوت و ترجمه ترانه قطب؛
• کتاب برندسازی در هفت گام به قلم فرزاد مقدم؛
• کتاب مدیریت استراتژیک برند به قلم کوین لین کلر و ترجمه عطیه بطحایی؛
• کتاب ۲۲ قانون تغییرناپذیر برند به قلم آل ریس و لورا ریس و ترجمه منیژه شیخ جوادی؛
• کتاب زاگ به قلم مارتی نومیر و ترجمه سارا میرزایی؛
• کتاب چکش بصری به قلم لورا ریس و ترجمه شاهین ترکمن و آتنا مقدم؛
• کتاب مدیریت راهبردی نام تجاری به قلم ژان نوئل کاپفرر و ترجمه سینا قربانلو.

دوره بازاریابی محتوایی

ممکن است بگویید که مدل یادگیری شما بر اساس کلاس و کارگاه است و علاقه‌ای به مطالعه کتاب‌های متعدد ندارید.

من دوره نقشه راه بازاریابی محتوایی را تا کنون بیشتر از 50 بار برگزار کرده‌ام و در حال حاضر به صورت محدود (سالی سه بار) و با شرفیت محدود در سازمان مدیریت صنعتی برگزار می‌کنم. اگر به این حوزه علاقه‌مند بودید به سایت سازمان سری بزنید.

این مقاله تمام نمی‌شود!

نوشتاری که پیش روی شماست قرار است به‌صورت دوره‌ای به‌روز شود. پیشنهاد می‌کنم هر چند ماه یک بار سری به این مقاله بزنید و از پاراگراف‌ها و ویدئوهای جدیدتر لذت ببرید. همچنین اگر در مورد بازاریابی محتوایی سوالی برای شما پیش می‌آید می‌توانید از طریق صفحه اینستاگرام با من در میان بگذارید.

به عنوان حسن ختام، بیایید مستند «داستان محتوا» را با هم ببینیم؛ مستندی فوق‌العاده که توسط موسسه بازاریابی محتوایی تهیه شده. اگر کارشناس یا مدیر محتوا هستید، تماشای این ویدیو از نان شب برای شما واجب‌تر است!